Sản phẩm “Bộ kit xét nghiệm phân mảnh DNA tinh trùng (PMTT)” là sản phẩm nghiên cứu đầu tay của Viện Công nghệ Phacogen và mới đây đã nhận được giải thưởng VIFOTEC 2023. Giải thưởng có ý nghĩa lớn lao, thể hiện sự khích lệ của nhà nước đối với việc nghiên cứu phát triển sản phẩm y tế, hướng đến việc nghiên cứu sản xuất các sản phẩm chất lượng cao cung cấp cho thị trường trong và ngoài nước.
Nhóm nghiên cứu Viện Công nghệ Phacogen tại phòng lab
Mới đây, Công trình “Nghiên cứu chế tạo bộ xét nghiệm đánh giá tính toàn vẹn DNA tinh trùng sử dụng kỹ thuật đếm dòng chảy tế bào Flow cytometry” của tác giả Kỹ sư Bùi Bích Hường, Tiến sỹ Dương Ngọc Cường và Tiến Sỹ Lê Thị Hội đã vinh dự nhận được giải thưởng VIFOTEC 2023. Nghiên cứu được ứng dụng cho bộ kit xét nghiệm phân mảnh DNA tinh trùng (PMTT) - là sản phẩm đầu tay của Viện Công nghệ Phacogen.
Giải thưởng được Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Bộ Khoa học và công nghệ, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức thường niên.
Dương Ngọc Cường, Viện trưởng Viện Công nghệ Phacogen, đồng chủ nhiệm dự án cho biết: “Tỷ lệ vô sinh hiếm muộn trong xã hội hiện đại ngày càng tăng cao khiến nhiều cặp vợ chồng khó có con và cũng là thách thức của ngành sản phụ khoa. Trong nhiều nguyên nhân gây hiếm muộn ở các đôi vợ chồng, 50% trường hợp vô sinh là đến từ đàn ông. Vô sinh nam đang là tình trạng ngày càng phổ biến, khiến nhiều nam giới tự ti, ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình.
Theo thống kê của nhóm nghiên cứu ĐH Y Hà Nội, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc vô sinh ở người chồng, trong đó, 15 - 25% trường hợp vô sinh nam liên quan đến phân mảnh DNA tinh trùng. Phân mảnh DNA tinh trùng là tình trạng chuỗi DNA bị đứt gãy thành các đoạn nhỏ, gây nên bất thường di truyền của tinh trùng, ảnh hưởng tới khả năng thụ tinh với trứng.
Tỷ lệ phân mảnh DNA tinh trùng được coi là không bình thường khi tỷ lệ tinh trùng đứt gãy so với tổng số tinh trùng lớn hơn 15%. Tỷ lệ PMTT càng cao, càng ảnh hưởng tới khả năng sinh sản, không chỉ gây vô sinh, khó thụ tinh ở nam giới, PMTT còn khiến bào thai có nguy cơ bị sẩy, thai nhi có nguy cơ dị tật vì bộ gen bị lỗi.
Vì vậy, xét nghiệm phân mảnh DNA tinh trùng giúp biết được tình trạng di truyền của tinh trùng, tăng tỷ lệ tạo phôi khỏe mạnh trong các ca IVF, giảm thiểu độ bất thường di truyền của bào thai trong các ca thụ tinh tự nhiên và thụ tinh nhân tạo. Đó chính là tiền đề cho việc nghiên cứu và phát triển kit phân mảnh DNA tinh trùng của nhóm nghiên cứu.
Kit xét nghiệm phân mảnh DNA đã được sản xuất thành thành phẩm, bước đầu giới thiệu và sử dụng tại một số TT Hỗ trợ sinh sản
Trước đây, các trung tâm hỗ trợ sinh sản quen thuộc với xét nghiệm tinh dịch đồ, tuy nhiên, phương pháp này chỉ đánh giá được hình thái bên ngoài, không thể phân tích sâu ở cấp độ gen để đánh giá “sức khỏe” thực sự của tinh trùng.
Mặt khác, xét nghiệm Phân mảnh tinh trùng sử dụng phương pháp truyền thống (nhuộm tinh trùng) lại phụ thuộc nhiều vào tay nghề của KTV. Vì vậy, xét nghiệm sử dụng công nghệ đếm tế bào dòng chảy (Flow Cytometry) đang được coi là tiêu chuẩn vàng trong đánh giá phân mảnh DNA tinh trùng. Sau 2 năm nghiên cứu, Viện Công nghệ Phacogen đã thử nghiệm thành công bộ kit xét nghiệm phân mảnh DNA tinh trùng PCG® Sperm DNA Fragmentation Kit, phát triển dựa trên công nghệ Flow Cytometry.
Sản phẩm với nhiều ưu điểm vượt trội: thao tác đơn giản; thời gian thực hiện chỉ 2-3 phút/xét nghiệm, nhanh 2-5 lần so với thời gian thực hiện phương pháp truyền thống.
Bên cạnh đó, kết quả có độ chính xác cao do thu thập dữ liệu trên số lượng lớn (tối thiểu 5.000 tinh trùng) và được phân tích bằng phần mềm chuyên dụng.
Chị Bùi Bích Hường - nữ chủ nhiệm đề tài duy nhất nhận giải thưởng VIFOTEC 2023
Công trình nghiên cứu kit PMTT được nhận giải thưởng VIFOTEC có ý nghĩa lớn lao, thể hiện sự khích lệ của nhà nước đối với việc nghiên cứu phát triển sản phẩm y tế, hướng đến việc nghiên cứu sản xuất các sản phẩm chất lượng cao cung cấp cho thị trường trong và ngoài nước. Sản phẩm bộ kit PMTT đã được nghiên cứu được chuyển giao cho Nhà máy Phacogen sản xuất, hy vọng trong tương lai sẽ được sử dụng rộng rãi tại các bệnh viện, trung tâm xét nghiệm, trung tâm hỗ trợ sinh sản.
Giải thưởng Vifotec được tổ chức thường niên nhằm tôn vinh các nghiên cứu đang ứng dụng thực tế của các nhà khoa học cả nước giúp nâng cao hiệu quả kinh tế xã hội, góp phần thúc đẩy sản xuất của các doanh nghiệp, nâng cao năng suất, chất lượng, hạ giá thành sản phẩm, thay thế nhập khẩu và tạo ra thị trường công nghệ phục vụ đời sống, an ninh và quốc phòng.
Các công trình dự thi cần phải đáp ứng các tiêu chí: tính mới, tính sáng tạo, tính hiệu quả và khả năng áp dụng rộng rãi trong thực tế sản xuất và đời sống. Trong 29 năm, đã có hơn 3.000 công trình tham gia và hơn 1.000 công trình đạt giải.
